W ograniczonym stopniu. Jedynie najjaśniejsze obiekty takie jak planety i jasne gwiazdy wykazują wyraźną kolorystykę. Obiekty mgławicowe widoczne są w odcieniach szarości. Wiąże się to z własnościami komórek siatkówki ludzkiego oka. Komórki najbardziej czułe na światło (pręciki) są niewrażliwe na barwy, dopiero przy dość silnym oświetleniu uaktywniają się tzw. czopki odpowiedzialne za widzenie barw. Stąd przykładowo Mars w teleskopie będzie wyraźnie pomarańczowy natomiast słynna M42 która na zdjęciach ujawnia wspaniałe barwy w teleskopie widoczna jest jako szary subtelny obiekt. Jak mówi przysłowie - w nocy wszystkie koty są szare :)
Powiększenie maksymalne to największe powiększenie przynoszące widoczny wzrost ilości obserwowanych szczegółów i nie powodujące znaczącej straty jakości obserwowanego obrazu. Jest to wartość w pewnym stopniu umowna, przyjmuje się że jest to dwukrotność apertury teleskopu wyrażonej w milimetrach. Przykładowo maksymalne powiększenie teleskopu o średnicy 120mm to 240x. Praktyka pokazuje że nie zawsze jest to do końca prawda, przy krótkoogniskowych teleskopach zwierciadlanych bezpieczniej jest przyjąć czynnik x 1.5, przy teleskopach apochromatycznych można używać powiększenia przekraczającego 2x średnicę obiektywu. Powiększenie maksymalne nie oznacza maksymalnego powiększenia jakiego można użyć w praktyce danej nocy, powiększenia należy dostosowywać do stanu atmosfery.
W przypadku najtańszego sprzętu często można spotkać się z doborem akcesoriów optycznych niezgodnym z wszelkimi zasadami spotykanymi w astronomii obserwacyjnej. Teleskopy te rzeczywiście dają bardzo wysokie powiększenia, jakość obrazu jest jednak nieakceptowalna. Warto pamiętać że niewielki refraktor o średnicy 50mm może dawać powiększenia najwyżej 100x.
Jest to powiększenie dające maksymalną jasność obrazu w teleskopie, zarazem minimalne powiększenie przy którym całe światło wpada do źrenicy ludzkiego oka. Minimalne powiększenie wyznaczamy dzieląc średnicę zwierciadła przez średnicę źrenicy ludzkiego oka. Dobrym przybliżeniem jest dzielenie tej średnicy przez 6. Przykładowo teleskop 120mm ma minimalne powiększenie równe 120/6 czyli 20x.
Powiększenie teleskopu wyliczamy dzieląc ogniskową teleskopu przez ogniskową okularu. Przykładowo dysponując teleskopem o ogniskowej 500mm i okularem 25mm dostajemy powiększenie 20x.
Teleskop dla początkującego młodego obserwatora musi być urządzeniem niekłopotliwym w obsłudze, dającym obrazy przyzwoitej jakości. Najlepiej sprawdzi się niewielki refraktor na montażu azymutalnym - lekki, łatwy do przenoszenia, ważący kilka kilogramów. Celowanie w obiekt przy użyciu refraktora jest prostsze niż celowanie przy użyciu teleskopu zwierciadlanego. Nawet najtańsze modele, (takie jak SkyWatchery 705AZ2) pozwalają bez problemu obserwować kratery na księżycu, pierścienie saturna czy też jasne galaktyki i gromady gwiazdowe.
Jeżeli potrzebujemy teleskopu który ma nam dostarczyć pięknych widoków za niewielkie pieniądze to warto zainwestować w teleskop na montażu Dobsona. Teleskopu tego typu mają bardzo uproszczoną konstrukcję mechaniczną, w to miejsce jednak otrzymujemy zwykle bardzo dobrą optykę. Bez większych inwestycji można zdobyć teleskop o średnicy 20cm lub nawet większy, pokazujący bez problemu szczegóły znanych obiektów mgławicowych. Dla osób obserwujących dla czystej przyjemności to idealny wybór. Osoby zainteresowane astrofotografią powinny jednak wybrać sprzęt na montażu paralaktycznym.
Tak, do większości oferowanych przez nas teleskopów można podłączać aparaty fotograficzne. W bezproblemowy sposób teleskopy można łączyć z lustrzankami różnych typów (kupując odpowiedni T-Ring), małe aparaty kompaktowe można łączyć przy użyciu adapterów mocowanych na okular (np. Baader Microstage). Problemy występują z dużymi aparatami kompaktowymi (określanymi jako superzoomy) które zwykle nie mieszczą się do adapterów a przez swoją znaczną masę stwarzają dodatkowe problemy ze stabilnością.
T-Ring to pierścień pozwalający podłączyć lustrzankę do teleskopu. Z jednej strony zakończony mocowaniem charakterystycznym dla danego aparatu, z drugiej wyposażony w typowy dla teleskopów gwint M42 x 0.75 (zwany też gwintem T-2). T-Ringi wykonywane są w wersjach dla różnych aparatów, istnieją T-Ringi do Canona, Nikona,Pentaxów K oraz S, do Minolty/Sony jak też do Olympusów.
Montaż azymutalny jest to sposób zawieszenia teleskopu przy którym tuba optyczna obracana jest w pionie i w poziomie (w osi azymutu i wysokości). Jest to rozwiązanie bardzo wygodne przy obserwacjach krajobrazu, dość ekonomiczne a zarazem wytrzymałe, bezawaryjne. Teleskop na montażu azymutalnych obsługiwany jest w prosty, intuicyjny sposób.
Montaż paralaktyczny to taki mechanizm zawieszenia tuby optycznej w którym jedna z osi obrotu ma kierunek obrotu zgodny z osią ziemską. W praktyce wygląda jest więc to montaż o jednej osi charakterystycznie pochylonej w stronę bieguna niebieskiego. Zaletą montażu paralaktycznego jest fakt, że po prawidłowym zorientowaniu osi biegunowej śledzimy obiekty obracając teleskop tylko w jednej osi - kierunki obrotu takiego montażu są zgodne z kierunkami obrotu obiektów na niebie. Montaż paralaktyczny dobrze spisuje się przy obserwacjach nieba, przy obserwacjach ziemskich jest niepraktyczny.
Czasem jest kilka prozaicznych przyczyn.. - sprawdź czy zmontowałeś zestaw we właściwej kolejności - sprawdź czy założyłeś okular. Początkującym obserwatorom zdarza się patrzeć w pusty wyciąg okularowy - czy na pewno zdjąłeś cały dekiel zasłaniający wlot do tubusa? Niektóre dekielki składają się z części, można np. wyjąć część środkową zamiast całości - sprawdź ustawienie ostrości. Jeśli masz problem z ustawieniem ostrości spróbuj ustawić ostrość w dzień na odległym obiekcie terenowym. - warto skierować najpierw teleskop na znany i prosty w obserwacjach obiekt, np na księżyc. Teleskop skierowany w przypadkowym kierunku pokazuje zwykle tylko mrowie gwiazd
Filtr księżycowy jest to filtr pozwalający na komfortowe obserwacje Księżyca. Obserwacje Księżyca bez takiego filtra nie są szkodliwe dla wzroku, osoba obserwująca traci jednak adaptację wzroku do ciemności i po skierowaniu teleskopu w inne miejsce nieba trudno jest dostrzegać słabe obiekty.
W tym akurat konkretnie przypadku pod nazwą kojarzącą się z filtrami fotograficznymi kryje się coś nieco innego. Mocowany do okularu tzw. filtr polaryzacyjny to w rzeczywistości zestaw dwóch filtrów polaryzacyjnych liniowych ustawionych w jednej osi optycznej. Poprzez obrót jednego filtru względem drugiego możemy regulować jasność dochodzącego do okularu światła. Jest to bezcenne przy obserwacjach jasnych planet gdzie zbyt duża jaskrawość obrazu powoduje że nie dostrzegamy subtelnych szczegółów na powierzchni. Filtr polaryzacyjny jest często niedocenianym elementem który potrafi zdziałać cuda przy krótkoogniskowych teleskopach newtona i refraktorach.
Jest to wada systemu optycznego polegająca na skupianiu światła o różnej długości fali w różnych punktach osi optycznej. W praktyce wada ta objawia się kolorowymi obwódkami wokół obserwowanych obiektów i wraz ze wzrostem powiększenia staje się coraz bardziej dokuczliwa dla obserwatora. Z aberracją chromatyczną walczy się konstruując wielosoczewkowe układy optyczne złożone z rożnych gatunków szkła. Inną metodą jest stosowanie specjalnych filtrów takich jak np. Contrast Booster - filtry takie obcinają skrajną czerwoną oraz fioletową cześć widma poprawiając ostrość obserwowanego obrazu.
Jest to obiektyw wieloelementowych(minimum dwusoczewkowy) w którym jedna z soczewek wykonana jest ze szkła niskodyspersyjnego. Szkło stosowane w tego typu soczewkach to zazwyczaj szkło fluorytowe (FPL-51 lub FPL-53). Układy ED gwarantują doskonałą jasność otrzymywanego obrazu, w szczególności wykazują one zaledwie szczątkową aberrację chromatyczną. Bardzo dobrze spisują się przy obserwacjach planet, Księżyca, przy dużych powiększeniach obrazu jak też w astrofotografii.
W opisach refraktorów często można spotkać takie określenia jak dublet, triplet a nawet kwadruplet. Te ostatnie ze względu na ceny są raczej mniej popularne, z dubletem i tripletem zetknąć można się jednak stosunkowo często. Dublet to obiektyw dwusoczewkowy, triplet zaś jest obiektywem trójsoczewkowym. Większa ilość soczewek zapewnia lepsze własności optyczne takiego układu choć też znacząco podnosi cenę. W przypadku teleskopów ED mniejszych niż 100mm można przyjąć że różnica między dobrze wykonanym dubletem a tripletem jest zaniedbywalna, przy sprzęcie powyżej 100mm lepiej zainwestować jest w układ trójsoczewkowy.
GoTo jest elektronicznym systemem składającym się z układu sterującego (pilota, niekiedy komputera) oraz silników zamontowanych na montażu. Zadaniem systemu jest prowadzenie teleskopu za obserwowanym obiektem z uwzględnieniem odpowiednich poprawek oraz co bardzo charakterystyczne - odnajdywanie obiektów na niebie na podstawie współrzędnych zawartych w pamięci sterownika. Przed obserwacją przeprowadza się procedurę wyrównywania systemu GoTo, inaczej mówiąc wskazuje się na niebie kilka punktów odniesienia na podstawie których montaż wyznacza siatkę współrzędnych horyzontalnych.
Napęd podłączony do montażu pozwala na prowadzenie teleskopu za obserwowanym obiektem. Tańsze napędy tego typu pozwalają na utrzymanie obiektu w polu widzenia przez dłuższy czas co znacząco zwiększa komfort obserwacji przy dużym powiększeniu, napędy lepszej klasy, zwłaszcza w połączeniu z systemem go-to są wystarczająco precyzyjne aby stosować je do astrofotografii.
Żaden z produkowanych seryjnie teleskopów nie posiada możliwości bezpośredniego przekazu obrazu na komputer, wbudowana kamera nie byłaby bowiem każdemu potrzebna i podnosiłaby znacząco cenę sprzętu. Nie ma natomiast najmniejszego problemu aby dowolny teleskop wyposażyć w dodatkową kamerę mocowaną w miejsce okularu. Kamery takie łączy się z komputerem przy użyciu złącz USB lub niekiedy FireWire, pozwalają one zwykle na zapis sekwencji wideo, rejestrację pojedynczych klatek a lepsze modele pozwalają też na długotrwałe naświetlania z czasem do kilku minut.
Lornetka jest przyrządem optycznym zbudowanym z dwóch lunet połączonych równolegle. Główną funkcja lornetki jest możliwość obserwacji odległych obiektów obojgiem oczu. Konstrukcja optyczna lornetki daje obraz prosty tzn., nie odwrócony do góry nogami. Zaletą lornetki w porównaniu z lunetą o takim samym obiektywie jest większa jasność, rozdzielczość oraz plastyczność obrazu.
Lornetka, jako układ równoległych lunet składa się z dwóch obiektywów (układ soczewek skierowany w stronę obserwowanego obiektu) oraz dwóch okularów (układ soczewek doprowadzający obraz do oka). Pomiędzy nimi w korpusie lornetki jest układ pryzmatów zapewniający prosty obraz. Prawa i lewa strona lornetki są połączone. Z reguły w miejscu złączenia obu stron (osi) lornetki znajduje się mechanizm regulacji ostrości.
W zależności od budowy wyróżniamy dwa najpopularniejsze typy lornetek: porropryzmatyczne i dachowopryzmatyczne. Podstawową różnica jest ułożenie obiektywów względem okularów. W lornetkach porro (patrz rys. 1) obiektywy są rozmieszczone szerzej niż okulary, a w lornetkach dachowych (rys. 2) obiektywy są ustawione na wprost okularów.
Podstawowe parametry lornetki to powiększenie i średnica obiektywów (przedstawiane razem) oraz pole widzenia.
Powiększenie oraz średnica obiektywów są przedstawiane jako dwie liczby oddzielone znakiem „x”, np. 10x50. Pierwsza liczba oznacza powiększenie, a druga średnicę obiektywów (wyrażona w milimetrach). Lornetki o zmiennym powiększeniu zakres powiększeń mają oddzielony myślnikiem, np. 8-20.
Pole widzenia lornetki może być przedstawione dwojako: w stopniach lub w metrach w odniesieniu do danej odległości. Pole widzenia wyrażone w stopniach oznacza kąt widzenia, z jakim prowadzimy obserwacje. Pole widzenia wyrażone w metrach oznacza długość wycinka horyzontu, jaki jesteśmy w stanie zobaczyć na danej odległości (najczęściej jest to 100 lub 1000 metrów). Często na lornetkach produkowanych za granicą pole widzenia jest oznaczane skrótem FOV (z ang. field of view).
Prawidłowe ustawienie lornetki polega na ustawieniu odpowiedniego rozstawu okularów oraz ustawieniu ostrości.
W celu ustawienia odległości rozstawu okularów uchwyć korpus lornetki, a następnie dobierz kąt zgięcia, aby uzyskać obraz tworzący jedno koło (kąt ustawienia dla Twoich oczu odczytaj na skali umieszczonej na osi lornetki i ew. zanotuj do późniejszego wykorzystania).
Jeśli Twoja lornetka jest wyposażona w centralną regulacją ostrości zamknij prawe oko i patrząc przez lewy okular ustaw ostrość wykorzystując centralne pokrętło regulacji ostrości. Otwórz prawe oko i zamknij lewe. Wykorzystując regulację ostrości znajdującą się na prawym okularze, ustaw ostry obraz (wartość ustawienia dla Twoich oczu odczytaj na skali umieszczonej na okularze lornetki i ew. zanotuj do późniejszego wykorzystania). Ostrość na obu okularach jest teraz ustawiona względem siebie, dzięki czemu dalsze korekcje ostrości przy obserwacjach można prowadzić wykorzystując tylko centralne pokrętło regulacji ostrości lornetki. W przypadku lornetek z indywidualną regulacją ostrości zamknij jedno oko i wykorzystując pokrętło ostrości na okularze, przez który spoglądasz ustaw ostry obraz. Następnie w analogiczny sposób ustaw ostrość dla drugiego oka. Zmieniając dystans obserwowanego obiektu należy ponownie ustawić ostrość dla obu torów optycznych według punktów 1 i 2.
Większość lornetek posiada regulowane lub składane muszle oczne okularów przystosowane do obserwacji przez osoby noszące okulary. Jeśli Twoja lornetka posiada gumowe osłonki złóż je zaginając w dół, uzyskując w ten sposób pełne pole widzenia. Jeśli Twoja lornetka posiada wykręcane osłonki muszli ocznych okularów (Twist-up Eyecups) złóż obrotowe osłonki przekręcając je w prawo, uzyskując w ten sposób pełne pole widzenia.
Jeżeli Twoja lornetka jest wodoszczelna oznacza to, że jest ona wypełniona azotem i uszczelniona przeciwko dostawaniu się do środka pary wodnej i innych zanieczyszczeń. Jednak pamiętaj, że może ona przebywać w wodzie max. 15 min. na głębokości 1m.
Mgłoodporność jest funkcją podobną do wodoszczelności. Oznacza to, że lornetka jest wypełniona azotem i uszczelniona przeciwko dostawaniu się do środka pary wodnej z powietrza o dużej wilgotności, jak i innych zanieczyszczeń. Mgłoodporność nie oznacza właściwości lornetki polegającej na rozpraszaniu lub patrzeniu poprzez mgłę tak, jak przy przejrzystym powietrzu.
Wypełnienie lornetki azotem gwarantuje, że nie zaparuje ona od wewnątrz podczas trudnych warunków atmosferycznych (duża wilgotność powietrza, mgła, deszcz, śnieg) oraz przy gwałtownych zmianach temperatury (wyjście z ciepłego pomieszczenia, wnętrza samochodu na mróz). Azot zwiększa niezawodność i zwiększa prawdopodobieństwo, że sprzęt nie zawiedzie Cię, gdy akurat najbardziej będziesz go potrzebować.
Większość lornetek posiada zaczep umożliwiający zamocowanie lornetki na statywie. Zaczep ten w postaci gwintowanego gniazda znajduje się z przodu lornetki pod specjalną zakrywką. Chcąc zamontować lornetkę na statywie, należy zdjąć/odkręcić zakrywkę gniazda i wkręcić w nią adapter statywowy. Drugi koniec adaptera statywowego przykręcamy do statywu, np. fotograficznego. Zamocowanie lornetki na statywie zwiększa komfort obserwacji, zwłaszcza przy dużych powiększeniach.
Chcąc wyczyścić soczewki używaj zawsze załączonej do lornetki specjalnej szmatki lub ewentualnie innej, wykonanej z delikatnej tkaniny. Chcąc usunąć mocniejsze zabrudzenia nawilż szmatkę jedną lub dwoma kroplami alkoholu izopropylowego. Nigdy nie próbuj czyścić wnętrza lornetki, a także nie rozkładaj jej na części. W przypadku zabrudzenia korpusu najbezpieczniej wyczyścić go w zależności od potrzeb suchą lub wilgotną szmatką, a w przypadku silnych zabrudzeń można wspomóc się środkiem (np. detergentem) odpowiednim do rodzaju materiału użytego do wykończenia lornetki (guma, plastik, skóra).
Mikroskop (gr. mikros - "mały" skopeo - "patrzę, obserwuję") jest przyrządem optycznym pozwalającym na obserwację obiektów o niewielkich rozmiarach, często niewidocznych gołym okiem. Głównymi elementami optycznymi odpowiedzialnymi za powstanie obrazu są obiektyw i okular.
Tak, osoby noszące okulary mogą bez przeszkód obserwować za pomocą mikroskopu. Większość okularów mikroskopowych ma tzw. odrzuconą źrenicę, dzięki czemu nie trzeba przykładać oka do okularu, aby zobaczyć obraz mikroskopowy. Oczywiście jest też możliwość obserwacji obrazu przez osoby z wadą wzroku bez okularów – takie osoby będą widziały ostro w nieco innej płaszczyźnie (stolik będzie ustawiony wyżej lub niżej) niż osoby bez wady wzroku.
Jeżeli chcemy używać obu oczu podczas obserwacji, warto zakupić mikroskop binokularowy z regulacją dioptryjną okularu. Obserwacje przeprowadzamy w następujący sposób: najpierw ustawiamy ostry obraz patrząc przez okular bez regulacji dioptryjnej. Następnie patrząc przez okular dioptryjny mikroskopu ustawiamy ostry obraz kręcąc pierścieniem dioptryjnym okularu.
Biologiczny preparat mikroskopowy to obiekt biologiczny, jak na przykład tkanka organiczna, grzyb bądź inny organizm lub jego część, umieszczony w odpowiednim środowisku (np. w kropli wody) między szkiełkiem przedmiotowym i nakrywkowym. Firma Delta Optical oferuje gotowe barwione preparaty zawierające tkanki roślinne i zwierzęce. Preparaty mikroskopowe można również przygotowywać samemu. W tym celu należy zaopatrzyć się w szkiełka podstawkowe i nakrywkowe, pomiędzy którymi w kropli wody (pomocna będzie pipeta) umieszcza się obserwowany obiekt np. skrawek rośliny, grzyby, pierwotniaki itp. Możemy również wyhodować pantofelka lub oglądać liść cebuli. Najczęściej wycinamy cienkie skrawki roślin przy pomocy żyletki, skalpela lub specjalnych mikrotomów.
Jeśli chcesz, aby Twój mikroskop długo i bezawaryjnie Ci służył, przede wszystkim chroń go przed kurzem, zabrudzeniami i nadmierną wilgocią. Zawsze po zakończeniu obserwacji schowaj go do futerału lub załóż pokrowiec. Jakość otrzymywanego obrazu mikroskopowego zależy również od czystości elementów optycznych mikroskopu. Dlatego okresowo należy sprawdzać czystość takich zewnętrznych elementów jak optyka oświetlacza i kondensora, obiektywy i okulary. Jeżeli na obrazie mikroskopowym widzimy zbędne plamy, możemy próbować określić umiejscowienie brudu poprzez obracanie elementów np. obiektywu, okularu lub przesunąć preparat. Czasami złej jakości są szkiełka nakrywkowe lub przedmiotowe. Jeżeli nadal widzimy plamy prosimy spróbować kilka razy mrugnąć powieką. Jeżeli plamy się przesuną lub znikną może to wynikać z zabrudzenia oka obserwatora. Należy wtedy po prostu przemyć oko. Zanieczyszczenia na elementach optycznych, takie jak odciski palców i olej, możesz delikatnie wytrzeć miękką szmatką lub papierową chusteczką lekko nasączoną alkoholem izopropylowym lub czystym spirytusem (spirytus rektyfikowany) lub ksylenem (zwróć uwagę na to, iż alkohol izopropylowy, spirytus i ksylen są łatwopalne, więc nie używaj ich w pobliżu płomienia a najlepiej w pomieszczeniu z dobrą wentylacją). Do czyszczenia optyki można użyć też waty nakręconej na patyczek. Lekko zwilżamy watę spirytusem i następnie rozpoczynamy czyszczenie od środka elementu optycznego, delikatnie naciskając ruchami okrężnymi od środka do brzegu elementu optycznego. Jakość oczyszczonej powierzchni oceniamy patrząc na nią ukośnie pod światło. Pyłki lub kurz z elementów optycznych możemy zdmuchnąć przy pomocy gruszki lub usunąć delikatnie przy pomocy miękkiego pędzelka. Uwaga: W ofercie firmy Delta Optical znajdują się również zestawy do czyszczenia optyki. Nie używaj rozpuszczalników organicznych do wytarcia elementów innych niż szklanych. Jeżeli musisz je wyczyścić, użyj delikatnych środków czyszczących.
Jest to głowica binokularowa (posiadająca dwa tubusy okularowe), w której odległość między osiami okularów (dopasowanie rozstawu okularów do rozstawu źrenic obserwatora) ustawia się poprzez kątowe rozchylenie okularów tak jak robi się to w lornetkach.
W zależności od zastosowania wyróżniamy dwa najpopularniejsze typy mikroskopów: biologiczne i stereoskopowe. Podstawową różnicą jest konstrukcja mikroskopu oraz zakres stosowanych powiększeń. W przypadku mikroskopów biologicznych obserwacje najczęściej są prowadzone w świetle przechodzącym. Preparat umieszczany jest na szkiełku przedmiotowym i przykryty szkiełkiem nakrywkowym. Obraz preparatu jest płaski. Zastosowanie: biologia, medycyna, zoologia. Podobnymi do mikroskopów biologicznych są mikroskopy polaryzacyjne mające zastosowanie przykładowo w mineralogii. Oprócz standardowego układu obiektyw-okular posiadają one jeszcze polaryzator i analizator, płytkę falową oraz klin kwarcowych.
W zastosowaniach technicznych, na przykład do obserwacji zgładów, są stosowane specjalne mikroskopy metalograficzne. Główna różnica względem mikroskopów biologicznych polega na tym, że obserwacja jest przeprowadzana w świetle odbitym. Najczęściej stosowane powiększenia: 40x-1000x.
W przypadku mikroskopów stereoskopowych obserwacje są głównie prowadzone w świetle odbitym (oświetlenie obiektu z góry) przy użyciu względnie małych powiększeń (od kilku do stu kilkudziesięciu razy, w zależności od modelu). Mikroskopy stereoskopowe mają większe pole widzenia od mikroskopów biologicznych oraz dużą głębię ostrości. Wynika to z faktu, że każde z oczu widzi obiekt pod innym kątem obserwowany obiekt. Mózg nakłada oba obrazy na siebie, dzięki czemu uzyskuje się efekt trójwymiarowości. Dzięki dużemu polu widzenia i głębi ostrości pod mikroskopem stereoskopowym możemy oglądać większe względem preparatów biologicznych obiekty o nieregularnym kształcie, jak na przykład skamieniałości, muszle czy owady. Mikroskopy te znajdują zastosowanie w dziedzinach takich jak mikroelektronika, przemysł precyzyjny, botanika, zoologia, archeologia, paleontologia, preparatyka mikroskopowa, geologia i wiele innych
Najpierw należy sobie odpowiedzieć, do czego ma mi służyć mikroskop? Jakie obiekty, preparaty chcę oglądać, jaka jest ich wielkość? Wtedy wybieram pomiędzy mikroskopem biologicznym i stereoskopowym. Jakie metody obserwacji będą mi potrzebne do oglądania tego obiektu - jasne pole (najczęściej), ciemne pole, kontrast fazowy, polaryzacja, fluorescencja? Jeżeli rozważa się korzystanie z alternatywnych technik w przyszłości, wtedy należy kupić mikroskop z możliwością rozbudowy o inne techniki obserwacji. W tym przypadku należy również sprawdzić, czy jest możliwość dokupienia obiektywów o lepszej korekcji aberracji. Im lepsza korekcja, tym obiektyw droższy. Jeżeli chcę prowadzić dokumentację oraz pomiary preparatów wtedy należy wybrać właściwą kamerę i odpowiedni program.
Pierwszy mikroskop dobieramy odpowiednio do wieku oraz umiejętności dziecka. Najmłodszym odkrywcom polecamy mikroskopy stereoskopowe – są znacznie prostsze w obsłudze niż mikroskopy biologiczne, a także nie wymagają przygotowywania preparatów za pomocą ostrych narzędzi. Starszym dzieciom, które rozpoczęły już w szkole podstawowej naukę o tkankach, komórkach i bakteriach możemy polecić edukacyjne mikroskopy biologiczne z gotowymi preparatami, tak, aby dziecko najpierw nauczyło się obsługi mikroskopu.
Więcej o tym, jaki mikroskop wybrać dla dziecka, można przeczytać na naszym blogu blog.mikroskopia.com
Do oglądania bakterii najlepiej nadają się mikroskopy biologiczne o maksymalnym powiększeniu przynajmniej 1000x z obiektywem immersyjnym o powiększeniu 100x. Wynika to z wielkości bakterii - około 0,5µm-5µm.
Ze względu na nanometrowe (10^-9m) wymiary, wirusów nie zobaczymy ich pod mikroskopem optycznym. Do tego celu nadaje się tylko mikroskop elektronowy. Pod mikroskopem optycznym możemy jedynie oglądać efekty działania wirusów.
Mikroskop biologiczny składa się z następujących elementów: Podstawa z wbudowanym oświetlaczem (w starszych mikroskopach wykorzystywane były lusterka), statyw z wbudowanym modułem regulacji ruchu mikro i makro stolika przedmiotowego, stolik przedmiotowy, moduł kondensora z przysłoną aperturową (w mikroskopach biologicznych), głowica rewolwerowa (3,4,5 gniazdowa) z obiektywami (obiektywy w mikroskopiach biologicznym mają standardowe powiększenia 4x, 10x, 40x oraz 100x), nasadka okularowa - monokularowa z jednym okularem, binokularowa z dwoma okularami, trinokularowa z dwoma okularami oraz wyjściem do mocowania specjalnej kamery mikroskopowej lub aparatu fotograficznego. Kamerę mikroskopową można również umieszczać w tubusie okularowym po uprzednim wyjęciu okularu.
Podstawowym parametrem mikroskopów jest zakres uzyskiwanych użytecznych powiększeń, rodzaj obiektywów (achromaty, apochromaty, planachromaty, planapochromaty), pole widzenia okularów, zakres ruchu stolika krzyżowego, podziałka pokrętła ruchu drobnego.
Powiększenie mikroskopu jest iloczynem powiększenia obiektywu oraz okularu użytego do obserwacji. Jeśli prowadzimy obserwacje przy użyciu obiektywu o powiększeniu 4x oraz okulary o powiększeniu 10x całkowite powiększenie wynosi 4x10=40x.
Jeżeli prowadzimy obserwacje przez głowicę binokularową (dwa okulary), to należy dopasować rozstaw okularów do rozstawu źrenic obserwatora. Widzimy wtedy jeden obraz.
W celu ustawienia odpowiedniego rozstawu okularów uchwyć prawy i lewy tubus okularowy, a następnie rozsuwaj je jednocześnie obserwując obraz w okularach. Ustawienie jest dobrane wtedy, gdy widzimy jeden obraz kołowy.
W celu oświetlenia preparatu można zazwyczaj wykorzystuje się diody LED, żarówki lub lampy halogenowe. Oświetlacz halogenowy lub oświetlacz z diodą LED (starsze mikroskopy miały tradycyjną żarówkę) najczęściej wbudowany jest w podstawę lub statyw mikroskopu. W mikroskopach wyposażonych w przysłony aperturową i polową możemy ustawić oświetlenie zgodnie z zasadą Koehlera. Kolektor (soczewki znajdujące się w oświetlaczu) odwzorowuje źródło światła w płaszczyźnie przysłony aperturowej (irysowej) kondensora, znajdującej się w ognisku przedmiotowym kondensora. Na płaszczyznę przedmiotową (umiejscowienie preparatu mikroskopowego) obiektywu rzutuje się tylko obraz przysłony polowej. Otrzymujemy wiązkę światła padająca prostopadle do powierzchni preparatu. Światło pasożytnicze (nie wnoszące informacji o preparacie) eliminuje się poprzez ustawienie średnicy przysłony polowej tak by nie była większa od pola widzenia mikroskopu. Takie ustawienie oświetlenia daje największy możliwy kontrast obrazu.
Większość mikroskopów posiada dwustopniowy sposób ustawiania ostrości. Podstawowa regulacja jest przeprowadzana za pośrednictwem śruby makrometrycznej (pokrętło ruchu zgrubnego) natomiast śruba mikrometryczna służy do precyzyjnego ustawienia ostrego obrazu, zwłaszcza przy obserwacji pod dużym powiększeniem obiektywu. Zaczynając obserwację mikroskopową należy rozpocząć ustawianie ostrości od najmniejszego powiększenia obiektywu 4x. Po uzyskaniu ostrego obrazu możemy przekręcić głowicę rewolwerową z obiektywami na pozycję z obiektywem o większym powiększeniu. W przypadku obserwacji pod obiektywem o powiększeniu 100x należy pamiętać o zastosowaniu olejku immersyjnego pomiędzy soczewką czołową obiektywu a szkiełkiem nakrywkowym preparatu. Po zakończeniu obserwacji należy wyczyścić obiektyw, aby olejek immersyjny nie pozostawał na obiektywie. Gdy po obserwacji pod powiększeniem 100x chcemy powrócić do obserwacji preparatu pod obiektywem o powiększeniu 40x należy zmienić preparat lub wytrzeć szkiełko nakrywkowe z olejku immersyjnego.
Lornetka jest przyrządem optycznym zbudowanym z dwóch lunet połączonych równolegle. Główną funkcja lornetki jest możliwość obserwacji odległych obiektów obojgiem oczu. Konstrukcja optyczna lornetki daje obraz prosty tzn., nie odwrócony do góry nogami. Zaletą lornetki w porównaniu z lunetą o takim samym obiektywie jest większa jasność, rozdzielczość oraz plastyczność obrazu.
Lornetka, jako układ równoległych lunet składa się z dwóch obiektywów (układ soczewek skierowany w stronę obserwowanego obiektu) oraz dwóch okularów (układ soczewek doprowadzający obraz do oka). Pomiędzy nimi w korpusie lornetki jest układ pryzmatów zapewniający prosty obraz. Prawa i lewa strona lornetki są połączone. Z reguły w miejscu złączenia obu stron (osi) lornetki znajduje się mechanizm regulacji ostrości.
W zależności od budowy wyróżniamy dwa najpopularniejsze typy lornetek: porropryzmatyczne i dachowopryzmatyczne. Podstawową różnica jest ułożenie obiektywów względem okularów. W lornetkach porro (patrz rys. 1) obiektywy są rozmieszczone szerzej niż okulary, a w lornetkach dachowych (rys. 2) obiektywy są ustawione na wprost okularów.
Podstawowe parametry lornetki to powiększenie i średnica obiektywów (przedstawiane razem) oraz pole widzenia.
Powiększenie oraz średnica obiektywów są przedstawiane jako dwie liczby oddzielone znakiem „x”, np. 10x50. Pierwsza liczba oznacza powiększenie, a druga średnicę obiektywów (wyrażona w milimetrach). Lornetki o zmiennym powiększeniu zakres powiększeń mają oddzielony myślnikiem, np. 8-20.
Pole widzenia lornetki może być przedstawione dwojako: w stopniach lub w metrach w odniesieniu do danej odległości. Pole widzenia wyrażone w stopniach oznacza kąt widzenia, z jakim prowadzimy obserwacje. Pole widzenia wyrażone w metrach oznacza długość wycinka horyzontu, jaki jesteśmy w stanie zobaczyć na danej odległości (najczęściej jest to 100 lub 1000 metrów). Często na lornetkach produkowanych za granicą pole widzenia jest oznaczane skrótem FOV (z ang. field of view).
Prawidłowe ustawienie lornetki polega na ustawieniu odpowiedniego rozstawu okularów oraz ustawieniu ostrości.
W celu ustawienia odległości rozstawu okularów uchwyć korpus lornetki, a następnie dobierz kąt zgięcia, aby uzyskać obraz tworzący jedno koło (kąt ustawienia dla Twoich oczu odczytaj na skali umieszczonej na osi lornetki i ew. zanotuj do późniejszego wykorzystania).
Jeśli Twoja lornetka jest wyposażona w centralną regulacją ostrości zamknij prawe oko i patrząc przez lewy okular ustaw ostrość wykorzystując centralne pokrętło regulacji ostrości. Otwórz prawe oko i zamknij lewe. Wykorzystując regulację ostrości znajdującą się na prawym okularze, ustaw ostry obraz (wartość ustawienia dla Twoich oczu odczytaj na skali umieszczonej na okularze lornetki i ew. zanotuj do późniejszego wykorzystania). Ostrość na obu okularach jest teraz ustawiona względem siebie, dzięki czemu dalsze korekcje ostrości przy obserwacjach można prowadzić wykorzystując tylko centralne pokrętło regulacji ostrości lornetki. W przypadku lornetek z indywidualną regulacją ostrości zamknij jedno oko i wykorzystując pokrętło ostrości na okularze, przez który spoglądasz ustaw ostry obraz. Następnie w analogiczny sposób ustaw ostrość dla drugiego oka. Zmieniając dystans obserwowanego obiektu należy ponownie ustawić ostrość dla obu torów optycznych według punktów 1 i 2.
Większość lornetek posiada regulowane lub składane muszle oczne okularów przystosowane do obserwacji przez osoby noszące okulary. Jeśli Twoja lornetka posiada gumowe osłonki złóż je zaginając w dół, uzyskując w ten sposób pełne pole widzenia. Jeśli Twoja lornetka posiada wykręcane osłonki muszli ocznych okularów (Twist-up Eyecups) złóż obrotowe osłonki przekręcając je w prawo, uzyskując w ten sposób pełne pole widzenia.
Jeżeli Twoja lornetka jest wodoszczelna oznacza to, że jest ona wypełniona azotem i uszczelniona przeciwko dostawaniu się do środka pary wodnej i innych zanieczyszczeń. Jednak pamiętaj, że może ona przebywać w wodzie max. 15 min. na głębokości 1m.
Mgłoodporność jest funkcją podobną do wodoszczelności. Oznacza to, że lornetka jest wypełniona azotem i uszczelniona przeciwko dostawaniu się do środka pary wodnej z powietrza o dużej wilgotności, jak i innych zanieczyszczeń. Mgłoodporność nie oznacza właściwości lornetki polegającej na rozpraszaniu lub patrzeniu poprzez mgłę tak, jak przy przejrzystym powietrzu.
Wypełnienie lornetki azotem gwarantuje, że nie zaparuje ona od wewnątrz podczas trudnych warunków atmosferycznych (duża wilgotność powietrza, mgła, deszcz, śnieg) oraz przy gwałtownych zmianach temperatury (wyjście z ciepłego pomieszczenia, wnętrza samochodu na mróz). Azot zwiększa niezawodność i zwiększa prawdopodobieństwo, że sprzęt nie zawiedzie Cię, gdy akurat najbardziej będziesz go potrzebować.
Większość lornetek posiada zaczep umożliwiający zamocowanie lornetki na statywie. Zaczep ten w postaci gwintowanego gniazda znajduje się z przodu lornetki pod specjalną zakrywką. Chcąc zamontować lornetkę na statywie, należy zdjąć/odkręcić zakrywkę gniazda i wkręcić w nią adapter statywowy. Drugi koniec adaptera statywowego przykręcamy do statywu, np. fotograficznego. Zamocowanie lornetki na statywie zwiększa komfort obserwacji, zwłaszcza przy dużych powiększeniach.
Chcąc wyczyścić soczewki używaj zawsze załączonej do lornetki specjalnej szmatki lub ewentualnie innej, wykonanej z delikatnej tkaniny. Chcąc usunąć mocniejsze zabrudzenia nawilż szmatkę jedną lub dwoma kroplami alkoholu izopropylowego. Nigdy nie próbuj czyścić wnętrza lornetki, a także nie rozkładaj jej na części. W przypadku zabrudzenia korpusu najbezpieczniej wyczyścić go w zależności od potrzeb suchą lub wilgotną szmatką, a w przypadku silnych zabrudzeń można wspomóc się środkiem (np. detergentem) odpowiednim do rodzaju materiału użytego do wykończenia lornetki (guma, plastik, skóra).
Kontakt
Potrzebujesz pomocy?
|
|
25 786 05 20 |
|
|
deltasklep@deltaoptical.pl |